Is Alcohol Paleo?

Het is bijna weekend, nog een paar uurtjes werken en je bent lekker twee dagen vrij. Precies op dat moment beginnen de uitnodigingen van familie en vrienden binnen te komen: ‘Ga ja vanavond mee stappen?’, ‘Heb je zin om een paar drankjes te drinken en te gaan kijken naar een optreden van die nieuwe band?’, enzovoorts.

Een biertje of een wijntje… sinds jij paleo eet en je gezondheid serieus neemt, vind je het misschien lastiger om hiermee om te gaan. Want wat is nu eigenlijk de plek van drank in je nieuwe ‘lifestyle’? Er is nogal wat onduidelijkheid of alcohol onder de noemer ‘paleo’ valt en of je het zou moeten drinken. Dus laten we even kijken of alcohol paleo is;

Is het paleo?

Technisch gesproken is alcohol niet ‘paleo’. Maar dat betekent niet meteen dat je het helemaal niet meer mag drinken…

De paleo-aanpak is gebaseerd op wat onze jagende en verzamelende voorouders aten tijdens het paleolithicum. En zoals dr. Loren Cordain (de bedenker van het paleodieet) ook heeft aangegeven, hadden zij niet de technologie om alcohol te maken.

Onze voorouders hebben misschien af en toe genoten van gefermenteerd vruchtensap (fruit gaat soms op een natuurlijke manier gisten), maar er is meer bewijs dat aangeeft dat de mensheid niet op grote schaal alcoholica heeft gemaakt tot in het neolithicum: 5.000 tot 10.000 jaar geleden.

Dat onze paleo-voorouders niet met regelmaat alcohol dronken, betekent niet per se dat wij het ook zouden moeten vermijden. Paleo is vooral een raamwerk waarmee je je gezondheid en je kwaliteit van leven kunt optimaliseren. Het is geen verzameling strikte regels waarbinnen je tot in de details na zou moeten doen hoe het er destijds aan toe ging.

Hoe beperk je de schadelijke gevolgen van alcohol

Van alcohol word je nu niet bepaald gezonder, maar er zijn manieren om er op een verstandige manier van te genieten en de negatieve effecten te beperken.

Niet alle soorten alcohol zijn op dezelfde manier geproduceerd. Door je tot bepaalde soorten te beperken – en andere juist te laten staan – kun je af en toe van een drankje genieten zonder dat je gezondheid nu meteen gevaar loopt. Twijfel je welke soort alcohol je moet kiezen? Dit zijn de dingen die je moet weten:

Bier

Binnen de paleo-gemeenschap heerst wat onenigheid over de vraag of je wat je gezondheid betreft beter wijn of sterke drank kunt drinken. Er is echter een ding waar iedereen het over eens lijkt te zijn: bier is de slechtst denkbare soort alcoholische drank.

Bijna alle biersoorten zijn gemaakt van granen als tarwe en gerst. Deze zitten boordevol gluten, die veel gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken – zelfs als je je er niet eens bewust van bent dat je een glutenintolerantie hebt. Anders dan bij het destillatieproces van sterke drank, brengt de directe fermentatie van bier een glutenresidu met zich mee, dat terechtkomt in je drankjes.

Er zijn ontzettend veel soorten bier verkrijgbaar, van lichte biertjes tot zware, hoprijke varianten van ambachtelijke brouwerijen. Maar waar het op neer komt is dat het binnen deze brede range van kwaad tot erger gaat. De ambachtelijke bieren bevatten meer koolhydraten (en calorieën) dan de lichtere drankjes, maar ze bevatten allemaal gluten.

Ook glutenvrij bier, dat met de opkomst van paleo steeds gewilder is geworden, bevat nog altijd flink wat koolhydraten (en dus calorieën) – zónder de antioxidanten die in wijn en sterke drank zitten, en dat maakt het tot een matige keuze.

Ook cider, dat wordt gemaakt van gefermenteerde appels (en soms peren), is in opkomst onder mensen die op zoek zijn naar een alternatief voor bier. Deze fruitsoorten bevatten geen gluten, dus fermentatie leidt niet tot het eerder genoemde schadelijke residu. De belangrijkste dingen waar je met cider op moet letten zijn: 1) producenten voegen soms gluten toe en 2) sommige ciders bevatten veel suiker.

Cider is een optie als je een paleo-vriendelijk alternatief zoekt voor bier. Maar kies dan wel voor de glutenvrije variant met weinig suiker.

Kortom: bier is zeker niet paleo. De gluten die in bier zitten, maken het de slechtst denkbare soort alcohol die je kunt drinken. Glutenvrij bier en cider zijn beter, maar let dan wel op mogelijke gevaren als een hoog suikergehalte en veel koolhydraten. Je bent beter af met rode wijn of sterke drank.

Wijn

Wijn wordt gemaakt door suiker- of zetmeelfermentatie. Hier kunnen verschillende fruitsoorten voor worden gebruikt, maar meestal kiest men voor druiven. Druiven bevatten veel suiker – de perfecte voedingsbron voor gist. Als druiven eenmaal geperst zijn, doet de tijd zijn werk en zorgt voor natuurlijke fermentatie van het druivensap. Dit maakt wijn waarschijnlijk tot het oudste type alcoholische drank die op grote schaal voor menselijk gebruik is toegepast. Onze voorouders genoten ervan als het proces op natuurlijke wijze plaatsvond en gingen uiteindelijk doelbewust druiven kweken en fermenteren.

Wijn is een betere keuze dan bier om verschillende redenen. Wijn bevat ten eerste geen gluten, aangezien het is gemaakt van glutenvrij fruit. Daarnaast bevat het wel resveratrol, een antioxidant waarvan is aangetoond dat hij je beschermt tegen ontstekingen, diabetes en zelfs kanker.

Biologische, sulfietvrije rode wijn heeft de voorkeur. Bij de productie van witte wijn wordt de schil van de druiven namelijk verwijderd, waardoor ook tannine en de waardevolle resveratrol verdwijnt. Je krijgt dus veel minder antioxidanten binnen als je witte wijn drinkt in plaats van rode.

Dr. Loren Cordain heeft sulfiet ook een bron van mogelijke zorg genoemd. Sulfiet is een conserveringsmiddel dat producenten gebruiken om hun producten langer houdbaar te maken. De meeste mensen denken hier geen last van te hebben, maar toch kan sulfiet een negatief effect hebben – denk maar aan dat ‘katterige’ gevoel dat je wel eens kunt hebben na een paar glazen – zonder dat je het door hebt. Aangezien de meeste wijnen sulfiet bevatten, is er maar één manier om erachter te komen wat sulfiet met je doet: probeer een sulfietvrije wijn en bekijk of je verschil ervaart.

Als het kan, houd het dan bij biologische, sulfietvrije rode wijnen. Een glas witte wijn af en toe is prima, maar rode wijn levert je veel meer antioxidanten.

Waarom is sterke drank een betere keuze?

Net als bier is sterke drank meestal gemaakt van granen. Het destillatieproces verwijdert echter het grootste deel van het glutenresidu en sommige sterke dranken zoals bourbon, brandy en cognac bevatten bovendien nuttige antioxidanten. Sterke drank bevat ook weinig (tot geen) koolhydraten. Door de vele koolhydraten in wijn en bier piekt je bloedsuikerspiegel en werken ze averechts als je gewicht wilt verliezen. Maar van caloriearme sterke drank kun je genieten zonder dat je ervan aankomt.

In het algemeen zijn droge en heldere sterke dranken het minst schadelijk. Wodka of pure agave-tequila overtreffen bijvoorbeeld bruine rum (die is gemaakt van suikerriet). Voor kleurige sterke dranken zijn vaak levensmiddelenkleurstoffen en andere chemicaliën gebruikt, dus lees altijd goed de etiketten om je ervan te verzekeren dat je kiest voor kwaliteit.

Dit zijn de beste paleo-vriendelijke sterke dranken:

Gin: gin wordt meestal gemaakt door plantaardige ingrediënten (zoals jeneverbes, koriander, kaneel of zoethout) te destilleren met granenalcohol. Het kan een goede keuze zijn als je van sterke drank met een smaakje houdt, aangezien de plantaardige bestanddelen zorgen voor een natuurlijke smaak (in tegen stelling tot bijvoorbeeld wodka’s met kunstmatige smaakstoffen).

Tequila: kies altijd voor tequila die voor honderd procent van agave is gemaakt. El Jimador, Gran Centenario en Milagro zijn een paar goede merken. Als er geen ‘100% agave’ op het etiket staat, drink je waarschijnlijk een mix van agave met water en suiker.

Wodka: richt je op wodka die is gemaakt van aardappelen, of nog beter, druiven. Ciroc is geweldig, aangezien het volledig van druiven is gemaakt. Ook merken als Chopin en Karlsson’s zijn prima, omdat die uit aardappelen zijn gedestilleerd. Grey Goose wordt gemaakt van tarwe! Lees voor de zekerheid altijd de etiketten en wees voorzichtig met een aantal van de goedkopere merken, aangezien veel van deze wodka’s niet (meer) van aardappelen worden gemaakt.

Andere belangrijke levensstijlfactoren

Als je tot een weloverwogen besluit bent gekomen welke alcoholische drankjes je wilt drinken, dan kun je de negatieve gezondheidseffecten ervan op verschillende manieren beperken. Katers en aankomen in gewicht zijn je belangrijkste mogelijke aandachtspunten.

Blijf om die te vermijden uit de buurt van frisdrank (ook de light-varianten) en andere suikerrijke mix-ingrediënten (dus ook vruchtensap). Drink alcohol puur, of leng het aan met (mineraal)water. Voeg ook eens een schijfje limoen of citroen toe. Citrussap maakt je lichaam wat gevoeliger voor insuline, zodat je minder snel vet opslaat – en het smaakt nog heerlijk ook.

Denk ook alvast na over wat je wilt eten als je eenmaal iets gaat drinken. Na een paar drankjes kan je discipline behoorlijk verdwenen zijn, die vettige pizza ziet er dan ineens heel aantrekkelijk uit en voordat je het weet ben je je aan het overeten aan junkfood. Je kunt dit vermijden door:

1. een eiwitrijke, koolhydraatarme paleo-maaltijd te eten voor je gaat drinken
2. paleo-tussendoortjes bij de hand te hebben voor als je honger krijgt

Drink liever een of twee drankjes dan tien; drink je te veel, dan maak je eerder onverstandige keuzes, wat meestal neerkomt op alleen maar nog meer drinken.

Als je voor alcohol kiest, drink dan ook genoeg water. Je wordt er niet sneller (weer) nuchter van, maar water hydrateert je lichaam en zorgt dat er wat meer tijd tussen de alcoholische drankjes zit. En verder kan voldoende water er ook aan bijdragen dat de kater de volgende dag meevalt.

Jij bepaalt wat je drinkt

Technisch gezien is alcohol niet paleo. Als het gaat om voedingswaarde heeft alcohol je niets te bieden wat je niet al binnenkrijgt met een uitgebalanceerd paleodieet. Maar dat betekent niet dat je moet stoppen met drinken. Uiteindelijk is het een persoonlijke keuze. Laat alcohol staan als je gewicht kwijt wilt, of als je bang bent dat je jezelf niet in de hand hebt. Maar als je gezond bent en er met mate van weet te genieten, dan is er niks mis met af en toe een drankje of twee. De voordelen – ontspanning, verbinding met vrienden enzovoorts – zijn het waard. Of geef jezelf een maand zonder alcohol: kijk hoe je je voelt en beslis dan hoe je verder wilt.

Besluit je wel (wat) te drinken, kies de soort alcohol dan bewust en houd rekening met de andere besproken factoren. Dan gaan genieten en gezondheid prima samen!

Drink jij in combinatie met het paleodieet? Waarom wel of niet? We horen het graag!