Stel je eens een wereld voor waar:
- Diabetes, hartproblemen, auto-immuunziektes en andere moderne ziektes zeldzaam zijn of zelfs niet eens voorkomen
- Waar we van nature slank en fit zijn
- Waar we altijd vruchtbaar zijn
- Waar we elke nacht diep slapen
- Waar we ouder worden zonder Alzheimer of osteoporose
Hoewel dit tegenwoordig als een fantasie klinkt, is er bewijs uit het verleden dat dit de realiteit was voor een enorm groot deel van onze evolutionaire geschiedenis als mensen op aarde.
Vandaag de dag vinden mensen bepaalde ziektes, zoals obesitas, diabetes, onvruchtbaarheid en Alzheimer, “normaal” geworden en ze accepteren dit. Maar hoewel deze ziektes vaak voorkomen, zijn ze allesbehalve normaal. Mensen hebben zich de afgelopen 2,5 miljoen jaar ontwikkeld tot wat ze nu zijn, maar bijna 84.000 generaties lang hebben we geen last gehad van deze moderne ziektes waar nu jaarlijks miljoenen mensen aan sterven.
De (fantasie)wereld waar ik het hierboven over had, bestond tot een aantal honderd jaar geleden gewoon.
Hoe hebben we dit kunnen laten gebeuren? Wat is er veranderd? Wat heeft ons getransformeerd van natuurlijk gezonde en fitte mensen tot zieke, onvruchtbare, ontevreden en ongelukkige mensen?
Mijn antwoord? De moderne levensstijl. En hoewel er verschillende oorzaken zijn die hun aandeel hebben in bepaalde ziektes, is het eten van gifstoffen in voeding wel de grootste veroorzaker. Deze vier gifstoffen zijn de grootste misbaksels:
- Granen (vooral bewerkt meel)
- Omega-6 industriële oliën (mais, sojaboon, etc.)
- Suiker (vooral fructose glucosesiroop)
- Bewerkte soja (sojamelk, soja-eiwit, sojameel, etc.)
Wat is een gifstof?
Een gifstof is een stof die de kracht heeft om een ziekte te veroorzaken of om weefsel te beschadigen als het je lichaam binnenkomt. Als mensen het woord “gifstoffen” horen, dan denken ze vaak meteen aan chemicaliën en zware metalen en dergelijke. Maar zelfs voedingsbronnen als water, welke we nodig hebben om te overleven, zijn giftig bij hoge dosering.
Wat je moet onthouden bij gifstoffen is dat ze steeds giftiger worden naarmate je er meer van eet of drinkt. De meesten van ons zullen niet ziek worden van een beetje suiker, graan, soja of industriële olie. Maar als we deze voedingsstoffen (of eigenlijk anti-voedingsstoffen) in grote hoeveelheden eten, dan stijgt de kans op een moderne ziekte aanzienlijk.
En dat is nu precies wat er de laatste jaren gebeurt. De vier soorten horrorvoeding die ik net genoemd heb – graan, industriële olie, suiker en bewerkte soja – beslaan het grootste gedeelte van ons voedingspatroon. Brood, koeken, crackers, pasta’s, frisdrank, vruchtensappen, fastfood en andere gemakkelijke en snellehapvoeding zit vol gifstoffen. Het merendeel van wat wij dagelijks eten is giftig. En dus is het ook niet zo moeilijk om te zien waardoor onze gezondheid met sprongen achteruit gaat.
Ik kijk in meer detail met je naar elke gifstof.
Granen: de meest ongezonde “gezonde voeding” ter wereld?
Granen, zoals tarwe, mais, gerst, haver en rogge, zijn de meest belangrijke voedingsproducten geworden voor het huidige menselijke dieet. Ze zijn ook omarmd door de Schijf van Vijf en het Voedingscentrum, en ondersteunen eigenlijk een dieet dat laag is in vet en hoog in koolhydraten. Wanneer je volkoren zegt, dan zeggen de meeste mensen “gezond”.
Maar het feit is dat de meeste dieren, zelfs ons meest naaste familielid (de chimpansee), niet aangepast zijn om graan in grote hoeveelheden te eten. En wij mensen eten deze gewassen pas 10.000 jaar (slechts een klein puntje op de schaal van de evolutie) en zijn er klaarblijkelijk ook nog niet aan gewend. Waarom?
Omdat de meeste granen een overlevingsmechanisme hebben (net als wij). Dieren kunnen wegrennen als ze opgejaagd worden, maar een plant niet. Planten hebben andere mechanismes ontwikkeld om zichzelf te beschermen, zoals:
- Het produceren van gifstoffen die de darmen aantasten;
- Het produceren van gifstoffen die zich binden aan essentiële mineralen, zodat deze niet meer beschikbaar zijn voor het lichaam; en
- Het produceren van gifstoffen die de spijsvertering en de opname van andere essentiële voedingsstoffen (zoals eiwit) afremmen.
Een van de meest giftige stoffen die je vindt in granen zijn gluten. In het kort zorgt dit eiwit ervoor dat je darm beschadigd raakt en kan gaan lekken. Een lekkende darm is een van de meest belangrijke voorlopers van obesitas, diabetes en auto-immuunziekte. Gluten vind je in veel granen, maar voornamelijk in tarwe. Ruim 33% van de bevolking (maar wellicht meer) kan geen gluten tolereren. En veel mensen weten het van zichzelf niet eens.
Industriële oliën: niet natuurlijk voor menselijke consumptie
Industriële plantaardige oliën (mais, sojaboon, zonnebloem, etc.) waren tot voor kort nooit onderdeel geweest van ons voedingspatroon. Grote instanties hebben deze soorten olie gepromoot als goed voor het hart en als alternatieven voor verzadigd vet.
De grafiek hieronder laat zien hoe onze plantaardige-olieconsumptie is gegroeid in de afgelopen jaren.
Antropologen hebben onderzocht http://www.ajcn.org/cgi/content/full/71/1/179S?ijkey=5c7af875f3dc71a303f7df78c52145e8b7c31643 dat onze voorouders de omega-3 en omega-6 vetzuren aten in een ratio van 1:1. Onderzoek toont ook aan dat onze voorouders geen last hadden van moderne ziektes als hartproblemen, kanker en diabetes.
Na de industriële revolutie zijn we massaal plantaardige oliën gaan eten en steeg de verhouding omega-6 vetzuren die we binnen kregen ten koste van omega-3.
Vandaag de dag is onze ratio tussen de 10:1 en de 20:1, soms zelfs 25:1 bij sommige mensen.
Dit betekent dat onze consumptie van omega-6 vetzuren tussen de 10 en 25 keer zo hoog ligt als bij onze voorouders. De consequenties van deze stijging moet je niet onderschatten.
Een verhoogde inname van omega-6 verhoogt je kans op het krijgen van allerlei ziektes, zoals hartproblemen, diabetes type 2, overgewicht, astma, kanker en auto-immuunziektes.
Suiker: de lekkerste manier om je gezondheid af te breken
Ongeveer 20 jaar geleden begon Nancy Appleton alle manieren te onderzoeken waarop suiker onze gezondheid afbreekt. Ze heeft er tot nu toe 141 gevonden. Voor de hele lijst ga je naar haar website [note]http://nancyappleton.com/141-reasons-sugar-ruins-your-health/[/note].
Glucose is een belangrijke voedingsstof voor ons lichaam en is gezond, zolang het met mate wordt geconsumeerd.
Maar je moet weten dat niet alle suiker hetzelfde is opgebouwd. Tafelsuiker (sucrose) is opgebouwd uit twee soorten suiker: glucose en fructose. Glucose is een belangrijke voedingsstof voor ons lichaam en is gezond, zolang het met mate wordt geconsumeerd. Fructose is echter een ander verhaal.
Fructose vind je voornamelijk in fruit en groenten, en in zoetstoffen, zoals suiker en fructose glucosestroop. Onderzoek heeft aangetoond dat wij westerlingen gemiddeld 65 kilo suiker per jaar wegeten.
Het grootste gedeelte hiervan komt uit de consumptie van bewerkte voeding. Een teveel aan fructose moet afgebroken worden in de lever en wordt opgeslagen als vet.
Er is een filmpje te zien op YouTube van Dr. Robert H. Lustig over fructose, en hij legt uit dat fructose alle eigenschappen heeft om door het leven te gaan als vergif. Het veroorzaakt schade aan het lichaam, heeft geen voordelen en wordt direct naar de lever getransporteerd voor ontgifting zodat het geen verdere schade aanricht aan het lichaam.
Nogmaals, dit zijn zijn woorden en voor meer informatie verwijs ik graag naar de video [note]http://www.youtube.com/watch?v=dBnniua6-oM&hd=1[/note].
Soja: nog een gifstof die wordt gepromoot als gezond
Net zoals graan is soja een gifstof die vaak gepromoot wordt als gezonde voeding. In bijna elke bewerkte voeding kun je tegenwoordig een vorm van soja vinden.
Om deze reden zijn de meeste mensen zich er niet van bewust dat ze erg veel soja eten. Je hoeft geen vegaburgers te eten om veel soja binnen te krijgen. Bij een normaal westers voedingspatroon komt ongeveer 9% van de totale calorieën uit een bron van soja.
Een hoop mensen denken dat soja niet zo slecht voor je is, omdat het al duizenden jaren in Azië wordt gegeten. Maar die Aziaten zijn slimmer dan je denkt. Ten eerste zijn de sojaproducten die daar oorspronkelijk worden gegeten gefermenteerd en onbewerkt. Het fermenteren is een belangrijk proces, omdat hiermee de gifstoffen uit de sojabonen worden geneutraliseerd.
Ten tweede wordt soja in Aziatische landen voornamelijk gezien als smaakmaker, niet als een alternatief voor dierlijke producten. De gemiddelde consumptie van soja is in China 10 gram (2 theelepels) per dag en in Japan 30 tot 60 gram. Dit is niet superveel.
In de westerse wereld zit al onze soja in bewerkte producten en is het niet gefermenteerd, en wordt het ook nog eens in grote hoeveelheden gegeten.
Soja beschadigt onze gezondheid op de volgende manier:
- Soja bevat fytinezuur, wat zorgt voor een verminderende opname van mineralen als calcium, magnesium, koper, ijzer en zink;
- Soja zorgt ervoor dat je meer Vitamine D nodig hebt, iets waar wij Nederlanders sowieso te weinig van binnenkrijgen;
- De Vitamine B12 uit soja wordt niet opgenomen en zorgt ervoor dat je lichaam nog meer Vitamine B12 nodig heeft;
- Vrij glutaminezuur of ook wel MSG (E621, natriumglutamaat, glutamaat, *alarmbellen*) wordt gevormd tijdens het bewerken van soja en daarnaast wordt het ook nog eens vaak extra toegevoegd om de slechte smaak van soja te maskeren;
- Soja kan problemen met de schildklier vergroten, vooral bij vrouwen.
Voor mannen nog extra alarmerend: een studie http://humrep.oxfordjournals.org/content/23/11/2584.full in 2008 wees uit dat mannen die een kop sojamelk per dag dronken, 50% minder spermazaadjes hadden dan mannen die geen soja namen.
Daarnaast is soja extreem gevaarlijk in babyvoeding. Baby’s die gevoed worden met een sojarijke babyvoeding hebben 13.000 tot 22.000 keer meer oestrogeenstoffen in hun bloed dan baby’s die een babyvoeding krijgen op basis van melk. Als een baby alleen maar sojavoeding krijgt, dan staat dit gelijk (gebaseerd op het gewicht van de baby) aan 5 menstruatiepillen per dag voor volwassen vrouwen.
Voor een complete lijst met studies die de gevaren van soja beschrijven, klik je hier:
http://www.westonaprice.org/soy-alert/667-studies-showing-adverse-effects-of-soy.html
Ik hoop dat ik je niet teveel laat schrikken met de gevaren van deze voeding, maar het is belangrijk dat we met z’n allen massaal de gifstoffen laten staan voor een gezondere toekomst.
interessant, maar kan je ook je bronnen vermelden?
Waar wil je de bronnen over? Er staan toch al ontzettend veel links naar wetenschappelijke onderzoeken in dit artikel?
Daarnaast wil ik Paleo.nl een beetje “luchtig” houden, en ook voor een grote doelgroep begrijpbaar houden.
Goed artikel, goed te begrijpen en mijn aandacht heb je (al een tijdje hoor). Ben (zonder de obsessieve boodschapper te willen zijn) mensen om me heen aan het enthousiasmeren en dat lukt aardig. Thuis (gezin van 5) doe ik mijn eigen ding. Sinds een aantal weken heb ik onze zoon van 15 ook zover dat er bewust op voeding wordt gelet. Hij werd dik maar at niet veel en sport flink. Zijn buikomvang is nu al afgenomen met centimeters en een daling van het gewicht (4kg). Mijn variaties in eten zijn nog ver te zoeken maar dat wordt mijn volgende fase: meer recepturen uitproberen. Ik voel me beter dan ooit, heb echt gewicht (in vet) verloren en ben nu zelfs een beetje krachttraining gaan doen omdat mijn lichaam er gewoon veel mooier gaat uitzien. Mijn riem zit 2 gaatjes verder en ik zit dicht bij 3 gaatjes. En ik eet heerlijk! Tot slot: ik heb altijd veel hardgelopen met als doel 1x per jaar een marathon (42KM) maar ik zie er toch veel liever uit als een sprinter en niet als een marathonloper en dus zijn de lange lopen sinds een paar weken van de agenda. Soms kan het zo simpel zijn. Dank je wel Mitch!
Wat een top verhaal Bart! Fijn ook dat je de rest van de mensen mee krijgt. Dat is soms nog een heel ding weet ik uit ervaring 😉
Hay Mitch!
Super dat je dit deelt! Ben zelf al aantal jaar met mijn voeding bezig. Steeds weer voelen en ervaren wat voeding met je doet. Zolang ik mijn voeding onder controle heb, voel ik mij meer energiek en heb idd ook echt zin in het leven. Onder controle betekent voor mij ik op tijd en bewust eet waardoor mijn bloedsuikerspiegel op peil blijft.
Mijn zoon van 7 probeer ik zoveel mogelijk uitleg te geven waarom bijv. hij beter wat rauwkost kan nemen ipv een chocolade koekje of een lolly etc.
Blijft een uitdaging om deze levenstijl vol te houden in een maatschappij die liever zijn ogen sluit voor het negatieve effect van de voeding en dranken van nu. Iedere keer weer jezelf te moeten verdedigen voor je ‘andere’ levenstijl.
Het vraagt creativiteit en doorzettingsvermogen. Wat ik zeker weten over heb voor een vitaal lichaam!
Hier een link naar een afl. van ntr academie over leefstijlverandering.
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1359243
Hoi MItch, ik slaap al jaren op een slaapmiddel maar wil ervan af. Eet paleo beweeg zo veel mogelijk maar heb last van reuma en CV dus dat gaat niet zoals ik zou willen hoe ,waardoor waarop enz ga je beter slapen .
Over twee week wordt ik geopereerd aan mijn tenen ze worden gebroken en recht gezet .Is het belangrijk om extra proteienen te eten?
groet Roos
Hoi Mitch,
Inspirerend verhaal! Ik heb wel een vraag voor je: ik verdiep me sinds een tijdje in paleo en vraag me af hoe ik dit kan combineren met vegetariër zijn. Ik eet al jaren vega en wil daar niet mee stoppen, maar bijna alle paleo recepten zijn óf met vlees óf met vis. Heb jij ideeën?
Groetjes, Adriane
Het is wel een moeilijk verhaal omdat Paleo inderdaad gebaseerd is op met name voedingsbronnen zoals vlees en vis. We waren jager- verzamelaars. Niet alleen verzamelaars. 😉
Ik heb er al wel eens een artikel over geschreven, zie: https://www.paleo.nl/kan-ik-aan-paleo-doen-als-vegetarier/
Hoi Mich, een van de meest giftige stoffen die je vindt in granen zijn gluten schrijf je, kan ik dan wel (in beperkte hoeveelheid) het glutenvrije tarwemeel eten?
Mijn man heeft Choeliakie en dat meel hebben we toch in huis.
Hallo,
Ik eet mijn ontbijt nu met geitenmelk i.p.v. koemelk omdat dit lichter verteerbaar is voor de mens, en dus beter. Om zuivelvrij te leven dacht ik dat sojamelk misschien een optie zou zijn. Mijn vraag is of de sojamelk van de natuurvoedingswinkel wél een goed alternatief is, die van de tuinen bijvoorbeeld:
Ingrediënten:
Water, Gepelde Organic Sojabonen
Dit lijkt namelijk wel (redelijk) onbewerkt, of is soja gewoon sowieso giftig voor je bewerkt of niet? Dat is mij nog niet helemaal duidelijk.
Heey,
Ben al een tijdje bewust bezig met voeding.. Geen melk meer, dan soja dacht ik. Nou haha na wat jij vertelt denk ik daar wel anders over. Ik denk dat als je logisch gaat nadenken, je wel tot waarheid komt en bedankt dat je me dat liet inzien!!
Een vraagje waar ik mee zit, en dit is misschien het verkeerde artikel om op te reageren, maar ik dacht, mensen hebben geen klauwen of heel scherpe tanden, kunnen rauw vlees niet eten, waarom is vlees dan zo belangrijk? Misschien heb je al wat geschreven hierover, dan een linkje misschien.